Navigasyona yardımcı olmaları için konulmuş fener, fener gemisi veya ışıklı şamandıra gibi ışık işaretlerinin, navigasyonu yapan kişi tarafından hemen tanınmalarını sağlayacak özelliklerine karakteristikler adı verilir.
Bu tanıtıcı özellikler; mavi, kırmızı, sarı veya yeşil gibi farklı renkler, şimşekli, sürekli, değişen veya husuflu ışık gibi farklı ışık çeşitleri ve ışığın çakma sayısı gibi özelliklerdir. Başlıca karakteristikler aşağıda ele alınmıştır.
Mütenavip (Aralıklı) Fener: İki farklı renkte ışığa verilen isindir. Belli bir sıra ile gösterilir. Bu iki ışık arasında belli bir aralık olabilir veya arka arkaya gösterilirler.
Sabit ışık: Tek ve sürekli bir ışık, gösterilir.
Şimşekli sabit ışık: Belli aralıklarla, kısa süreli yanan sabit bir ışık gösterilir.
Şimşekli ışık: Arada gösterilen kısa süreli ışıklan birbirinden ayıran karanlığın, gösterilen ışıktan daha uzun süreli olduğu ışık. Sonuç olarak kısa süreli bir ışık ardından uzun süreli bir karanlık ve yine aynı set gösterilir.
Husuflu ışık: Arada gösterilen kısa süreli ışıkları birbirinden ayıran karanlığın, gösterilen ışıktan daha kısa süreli olduğu ışık. Sonuç olarak kısa süreli bir ışık ardından daha kısa bir karanlık ve yine aynı set gösterilir.
Bu beş ana ışık çeşidinin yanı sıra, tanımaya yardımcı olacak değişik sistemler kullanılabilir. Bunlardan belli bir flaş/husuf grubu belli bir karanlık/sürekli ışık aralığı ile ayrılır. Böylelikle, örneğin grup flaşlı bir fenerde belli bir süre karanlıktan sonra bir grup flaş görülür, grup husuflu fenerde ise belli bir süre sürekli ışık sonrasında bir grup karartma görülür. Örnek olarak bir haritada 15 saniye/ 4’lü flaş olarak gösterilmiş bir fener, navigatöre 15 saniyede bir çakan 4 tane flaş olarak gözükür. Bu 4 flaşın her biri arasında bir veya iki saniye vardır, 15 saniye ise ilk flaşın çakmasından ikinci 4’lü grubun ilk flaşına kadar geçen süredir. Bazı yanlaç şamandıralarda ise değişen flaş sayılı bir ışık sistemi uygulanır. Örneğin 15 saniyede bir 2+1 çakan bir şamandırada, iki flaş ardından belli bir aralık ve tek flaş çakar, 15 saniye sonra yeni set başlar.
Daha değişik karakteristik özellikler, hızlı veya çok hızlı şimşekli ışıklar, izofaz ışıklar ve mors alfabesi kullanan ışıklardır.
Hızlı ve çok hızlı şimşekli ışıklar, grup flaşlı ışıkların bir türüdür. Hızlı şimşekli ışıklar (Q) dakikada 60, çok hızlı şimşekli ışıklar (VQ) ise dakikada 100-120 kez çakarlar.
Bu ışıkların ikisi de kardinal şamandıralar ile kullanılır.
Kuzey kardinal şamandırasında; sürekli ve hızlı / çok hızlı flaş,
Doğu kardinal şamandırasında; 5 veya 10 saniye ara ile üç tane hızlı / çok hızlı flaş,
Güney kardinal şamandırasında; 10 ile 15 saniye ara ile uzun bir flaş ve bunu takiben 6 tane hızlı / çok hızlı flaş
Batı şamandırasında; 10 ile 15 saniye ara ile 9 tane hızlı / çok hızlı flaş gösterilir.
Sadece güney kardinal şamandırasına özgü, hızlı flaşlar öncesindeki, uzun flaş iki saniye kadar sürer ve bu, şamandıradaki flaş sayısının 9 veya 3 ile karıştırılmaması içindir.
İzofaz ışık, eşit sürelerde karanlık ve ışık gösterilir.
Mors kodu kullanılan ışıklı şamandıralar da vardır. Bunlarda örneğin, güvenli suları işaretleyen bir şamandırada A(. ) harfini kodlayan, bir kısa ardından bir uzun flaş, belli aralıklarla gösterilir. Denizdeki petrol kuleleri gibi yapılan işaretleyen şamandıralarda ise, U (.. ) harfini kodlayan, iki kısa flaş ardından uzun bir flaş, belli aralıklarla gösterilir.
Tüm ışık işaretleri haritalarda gösterilir. Bu ışıkların çeşitleri ise, ışıklı şamandıralar ve batık işaretleyen araçlar dışında, İngiltere Kraliyet Işık Listesinde listelenmiştir. Her bölgede kullanılan ışıklı işaretler ve bunların karakteristikleri, o bölgeye ait seyir kılavuzunda gösterilmiştir. Seyir Haritalarında Kullanılan Semboller, Kısaltmalar ve Terimler; Dz.K.K.lığı Hidrografi Yayını, İst. 1998.
