Bulut Oluşumu ve Hava Tahmini

Bulut oluşumu hava tahmini için yararlı bir araçtır. Dört temel bulut oluşumu vardır; kümülüs, sirrus, stratus ve nimbus. Ancak bu bulutların karışımı gelecekteki hava durumu için bir fikir verebilir.
Bulut oluşumlarının en yüksekte olanı olan sirrus (tüy bulut), gökte uçuşan hafif tüy görünümündedir. Eğer bu tüyler az sayıda ise ve çabucak kayboluyorlarsa, iyi hava devam edecek demektir. Eğer sayıca çok fazla iseler ve belli bir merkez etrafında gruplanıp yayılıyormuş gibi iseler, bu yaklaşmakta olan bir alçak basınç merkezinin ve kuvvetli rüzgârların habercisidir. Bazen sirrus bulutları gökte, geceleri ayın etrafında bir halka meydana getiren, ince bir film şeridi oluştururlar, bu kesin olarak sert ve fırtınalı havanın habercisidir.

Kümülüs (yumak bulut) bulutları, gökyüzünde dolaşan, yün yumağı gibi gözüken bulutlardır.
Yaz gününde ortaya çıkan ve sonra günün sıcağında yok olan kümülüs bulutları iyi havanın devam edeceğinin habercisidir. Eğer gün sonunda bulut miktarı artarsa bu havanın değişeceğini gösterir. Bulutların üst üste binip, piramit benzeri şekiller oluşturması ise kesin bir fırtına habercisidir.
Bulut oluşumlarının en alçağı olan, genelde akşam oluşup şafakta yok olan stratus (katman bulut) ise biçimsiz ve bir şerit gibi uzanan alçak bulutlardır. Tehditkâr gözükseler de hava tahmini için fazla bilgi vermezler. Sadece uç kısımları gün batımında parçalanmış görünür ve kümülüs bulutları ile karşılaşırlarsa, bu kötü hava habercisi sayılabilir.
Yağmur bulutu olan nimbus (karabulut), bulutların en koyu renkli olanıdır ve yağmur habercisidir. Eğer alt kısmı dağılmış ise ve hızla hareket ediyorsa, bu bulutla gelen bir sağanağın habercisidir.
Bu bulutların doğası kadar biçimlerinden de hava tahmini yapmak mümkündür. Eğer bu bulut tiplerinin herhangi biri yumuşak görünüşlü ve alçak ise, bu iyi hava ve hafif rüzgâr, eğer yağlı ve köşeli gözüküyorsa rüzgâr artışı, küçük ve kara gözüküyorsa ise yağmur habercisidir.
Bulutlar hava sıcaklığının doyma noktasının altına düşmesi ile oluşurlar. Hava, sıcak kara veya deniz bölgeleri üzerinden geçerken ısınarak genleşir ve yükselir, yükseldikçe düşen hava basıncı ile daha da genleşir. Bu genleşme havanın soğumasına yol açar ve eğer bu soğuma doyma noktasının altına kadar düşerse havadaki fazla su, damlalar halinde yoğunlaşarak bulutlar oluşturur. Buğu ve sis de aynı şekilde oluşur, ancak bu kez soğuma yer seviyesinde olur. Sıcak hava, soğuk deniz üzerine geldiğinde hava kütlesinin alt kısmı soğuyarak sis oluşmasına neden olur. Deniz sisleri daha çok denizin karaya göre hâlâ soğuk olduğu dönemler olan bahar ve yaz başlarında görülür. Ayrıca soğuk akıntıların bulunduğu bölgelerde de deniz sislerine rastlamak mümkündür.