Teknelerde bir çok farklı akü kullanıldığını görebilirsiniz. Peki hangi tekne aküsü çeşidini kullanmalıyız? Aslında her tip akünün teknik avantajları olduğu gibi dezavantajları da var. Aynı şekilde fiyat konusu da önemli. Bazı tip aküler oldukça pahalı. Bu yazımızı okuyarak kendi tekneniz için uygun tekne aküsünü seçebilirsiniz. Hadi başlayalım…
Geleneksel Sulu Aküler:
Standart otomotiv aküleri – her garaj ve otomotiv parçaları satan yerlerin sattığı geleneksel akülerdir. Deniz aküleri de “starter” aküleri olarak dizayn edilmiştir. Anlık çıktıyı en üst düzeye çıkarmak için ince plakalara ve düşük yoğunluklu kurşunlara sahiptirler ve hepsi tam şarjın en az yüzde 95’ini kullanacak şekilde tasarlanmıştır.
Bir teknenin hareketi, titreşimi, ucuz bir otomotiv aküsündeki iç ızgaralardaki kurşunu tam anlamıyla sarsacaktır, ancak arabanızı çalıştırmak için tasarlanmış kaliteli bir akünün teknenizde aynı işlevi sağlayamaması için hiçbir neden yoktur.
Bununla birlikte, bir otomotiv aküsünü derin deşarj ederseniz (yanlışlıkla veya bilerek), ömrünü kısaltırsınız. Geleneksel sulu aküler, 20 deşarj döngüsünden sonra tamamen işlevini yitirmiş olabilir ve bu da tipi batarya olarak kullanmaya uygun olmayabilir. Otomotiv akülerinin tipik olarak yüksek deşarj oranları olduğundan, seyrek kullanılan bir tekne için starter aküsü olarak bile kötü bir seçimdir.
Bakımsız Tip Aküler:
Bakım gerektirmeyen akü, mühürlü bir kutuda geleneksel olarak sulu bir akünun modifiye halidir. Şarj oranı düşük tutulduğu sürece, üretilen serbest oksijen ve hidrojen, gaz olarak kaçmak yerine suya yeniden birleşmek için pilin içine hapsolur. Bir emniyet valfi aşırı basıncın kaçmasına izin verir ve bakım gerektirmeyen akülere zaman zaman hava tahliyesini dengelemek için ekstra elektrolit ilave edilebilir.
Bakım gerektirmeyen aküler, şarj voltajının nispeten düşük olduğu (genellikle yaklaşık 13,8 volt) araçlarda iyi çalışır, ancak
hemen hemen tüm teknelerin voltajı daha yüksek olabileceğinden bakım gerektirmeyen akülerin gaz çıkışına ve su kaybetmesine neden olur.
Elektrolit için doldurma kapakları olmadığı için bu akülere su eklenemez, bu nedenle bu akülerin ömrü kısa olabilir. Bakım gerektirmeyen bir starter aküsü sağlamak için şarj voltajını düşürmek nadiren mümkündür, çünkü bu, akülerin kronik olarak düşük şarj edilmesine neden olacaktır. Bakım gerektirmeyen aküler tekne aküsü olarak uygun değildir.
Derin Döngü (Deep Cycle Aküler):
Gerçek derin devirli piller kalın, yüksek yoğunluklu plakalara sahiptir. Geleneksel bir pil kadar anlık akım iletemezler, ancak tekrarlanan derin deşarja toleranslıdırlar. En kaliteli derin devirli piller, nominal kapasitelerinin yarısına bin kereden fazla deşarj edilebilir.
Çoğu derin devirli aküler golf arabaları ve forkliftler için tasarlanmıştır. Bir teknede, uygun şekilde şarj edilmeleri ve bakımlarının yapılması koşuluyla, servis aküsü olarak en iyi seçimdir. Plakalar kalın ve yoğun olduğundan, elektrolitin plakaların içine yayılması biraz zaman alır, bu nedenle derin devirli piller tam şarja ulaşması dramatik şekilde yavaştır. Ancak sülfatasyonu önlemek ve pilin potansiyeline ulaşmasını sağlamak için tam şarj şarttır.
Derin devirli piller, şarj sırasında tipik olarak kuvvetli bir şekilde gaz çıkarır, bu da elektrolitin azalmasına yardımcı olur, ancak aynı zamanda kayıp suyun eklenmesi gerektiği anlamına gelir. Gazlanma yakındaki metaller için de aşındırıcı olabilir.
Jel Aküler:
Jel hücrelerindeki elektrolit tereyağı kıvamına sahiptir. Kaplamalı plakalar ve ayırıcılar çok katmanlı bir sandviç gibi sıkıca sıkıştırılır. Elektrolit yarı katı olduğundan, kalın, yoğun plakalardan yayılamaz, bu nedenle jel hücre plakaları ince ve daha az yoğundur.
Plakaların ve ayırıcıların sıkı laminasyonu, düzeneğin ızgaraların saf kurşun veya kurşun-kalsiyum olabilmesi için yeterince sert olmasını sağlar, bu da kendi kendine deşarjı yüzde 0,1’in altına düşürür. Böyle küçük bir kendi kendine deşarj oranı, jel hücrelerinin haftalar hatta aylar boyunca hiçbir olumsuz etkisi olmadan boşta bırakılabileceği anlamına gelir.
Geleneksel sulu tip akü gibi, jel hücreleri de çok fazla akım iletebilir, bu nedenle yüksek akım uygulamaları gibi ekipmanları çalıştırabilirler. (ırgat, invertör, vb.) Bir servis aküsü olarak, bir jel hücresi yaklaşık V4’e benzer kalitede bir derin devirli pilin ortalama ömrüne sahiptir, ancak kaliteli bir jel hücre 500 ya da daha fazla % 50 deşarj seviyesini herhangi bir bakım gerektirmeden sağlar.
Bir jel hücresi, şarjı derin devirli bir aküden daha hızlı kabul ettiğinden, belirli bir şarj süresi için daha yüksek bir şarj durumunda olacaktır. Derin devirli pil ek şarj süresi elde etmedikçe, ortaya çıkan sülfatlama, gerçek ömrünü jel hücresinden daha az süreye indirgeyebilir.
Bir yelkenli için jel hücresinin diğer avantajları, pilin sızdırmaz hale getirilmesidir, böylece ters çevrilse bile asit dökülemez ve suya daldırılabilir. En önemli sıkıntı, aşırı şarj edilmesidir. 14.1 voltun üzerindeki şarj voltajı, jel hücresinin gaz çıkışına neden neden olur. Nadir olmayan bir regülatör arızası jel hücrelerini hızla yok edebilir. Bu açıdan tekne aküsü olarak kullanacaksanız dikkatli olmalısınız.
AGM Aküler:
Jel hücre teknolojisinin bir varyasyonudur. Plakalar, elektrolit ile doymuş cam-keçe ayırıcıları sıkıştırılmıştır. Jel hücresinde olduğu gibi, bu tip batarya ıslak keçelere sıkıca sıkıştırılmış ince plakalar içerir. AGM aküler son derece verimlidir ve düşük kendi kendine deşarj oranları vardır, ancak jel akülere benzer çalışırlar. Aşırı şarj, mat ayırıcıları kurutur ve kısa sürede bir AGM pilini yok eder.
