• Cum. Nis 19th, 2024

En gözde tekne inşa malzemesi ince cam lifleriyle karıştırılarak, dondurulan polyester reçinedir. “Fiberglass” (fiber), cam takviyeli plastik CTP (glass reinforced plastic GRP) ya da elyaf takviyeli plastik (fiber reinforced plastic FRP) olarak bilinir. Başarısıysa bir kalıp takımıyla yüzlerce gövde, güverte, havuzluk ve kabin tavanını üretebilmenizden kaynaklanır.
Çoğu tekne üreticisi aynı tür katmanları kullanır: Değişimli olarak, standart “polyester” reçineyle ıslatılmış cam elyaf dokuma (metrekare başına 600 gr.) ve kırpılmış cam elyaf ya da keçe cam elyaf (metrekare başına 45 ila 90 gr.) katmanları. “Vinylester” reçine polyester reçineden daha pahalıdır ama daha az nem geçirir ve tekne çiçek hastalığı denen ozmos (osmosis) kabarcıklarına daha dirençlidir. “Vinylester” bazı pahalı teknelerde laminatın (katmanların) tamamında, diğer teknelerdeyse sadece laminatın yüzey katmanında kullanılır. (Altındaki polyester reçineye çok iyi yapışır). Vinylester reçineyle ıslatılacak 90 gr. kırpılmış veya keçe cam elyafından oluşan bir dış katman (jelkotun hemen altındaki) ozmos tehlikesini büyük ölçüde engeller. Reçinesi ne olursa olsun gövdede bir dış katmanın olması iyidir. Böylece kaba dokuma elyaf izlerinin jelkota yansımasına engel olunur.

Polyester reçineden daha kuvvetli ve esnek olan epoksi reçine seri üretim gövdelerde pahalı olduğu için kullanılmaz ama tamir işlerinde ve özel projelerde yaygın bir şekilde kullanılır. Epoksi teknedeki eski polyester reçine ve jelkota iyi yapışır, buna karşılık polyester eski epoksi üzerine uygulandığında o kadar iyi tutunamaz.
Biraz önce bahsedilen iki katman (kırpılmış elyaf ve keçe) 2,5 mm. kalınlığında bir kat oluşturur. Böyle bir laminatın metrekaresinin ağırlığı 1,5 kg. kadardır. Bu ağırlığın yaklaşık %35’i cam elyaflarından gelmelidir.
Bir cam elyafı (“fiberglass”) gövdenin inç cinsinden kalınlığı kabaca fceı cinsinden su kesimi boyunun 150’ye bölünmesine 0,07 eklenmesiyle bulunur. Üst yapının genellikle ortalamadan %15 daha ince olmasına karşılık, karina %15 daha kalın olmalıdır. Motoryatlarda gövdenin kalınlığı, 10 knotun üzerindeki her knot hız için %1 arttırılır.
Çok rağbette olmasına karşılık cam elyafının (fiberglasın) bazı önemli mahzurları vardır. Ahşabın sıcaklığından ve kişiliğinden yoksun olup aynı hacimdeki malzemeden üç kat daha ağırdır. Bütün tekne yapım malzemelerinin en esneğidir, dolayısıyla teknenin gereksinimi olan sertliği sağlamak için çoğu fiberglas gövdenin içine, yanlarda beşer adet (veya daha fazla) uzunlamasına takviye kirişinin konulması gerekir. Bölme perdeleri ve “Fiberglass” gövde imalatı sırasında çoğu zaman kabin tabanının altına kalıplanan nervürlü ızgaralar da sertliğe katkıda bulunurlar.
Üreticilerin, ahşaptan, kuvvetinden o sıralar pek de emin olamadıkları fiberglasa geçişleri sırasında, yani ilk yıllar olan 1960’lar ve 1970’lerde, ürettikleri tekneler çoğunlukla gereğinden fazla kuvvetli inşa edilmişlerdir. O tekneler hâlâ denizlerde dolaşmakta ve iyi bakılmış olanları ikinci el piyasasında değerlerini korumaktadır. Şimdiki tekneler (özellikle üst düzeydekiler) sadece standart seri üretimler olarak görülmemelidir; onların üzerlerinde ciddi mühendislik vardır. Çoğunda sertlik ve hafiflik sağlamak üzere iç ve dış “fiberglas” katmanları arasında köpük veya balsa çekirdekler yerleştirilerek elde edilen sandviçler kullanılmıştır. Yüksek performanslı teknelerde, “vinylester” veya epoksi reçineyle kaplı olan tabakaların arasında çok hafif bal peteği şeklinde iskeletler olabilir. Bu tür teknelerin gerilim altındaki bölgelerinde, cam elyafı yerine kevlar veya karbon elyafları kullanılır; ayrıca ağırlığı en aza indirmek amacıyla katmanlar fazla reçineyi alacak vakumlu torbayla yerleştirilerek döşenmiştir.
Bu günlerde fiberglas güvertelerin neredeyse tamamı o bölgede esnemezlik önemli olduğundan ve dışbükey kıvrımlı yüzeyle istenen sertlik elde edilemediğinden çekirdekli yapıda olurlar. Ayak altında esneyen yumuşak bir güverte genelde su alıp çürüyen balsa dolguya işaret eder. Çürüme genellikle bağlayıcıların (cıvata, saplama vb.) deliklerinden başlar. Güverte jelkotunda örümcek ağı dokulu çatlama veya bölgesel kabarma da aynı şeye işaret ediyor olabilir.
Cam elyafı uzun süre dayanıklıdır ama ‘bakım istemez” değildir. Jelkot yüzeyi eninde sonunda tebeşirleşir, bozulur ve boya ister hale gelir, Karinanın dış katmanlarından geçen su buharı kabarmaya (ozmos) ve katmanların ayrışmalarına sebep olur: Tamiri pahalıdır.

Çok bilinen cam elyafı (fiberglas) malzemeleri aşağıdadır.
Kırpılmış cam elyaf (keçe): Değişik uzunlukta ve rastgele yönde cam lifleri, ince beze yapıştırılmış veya profesyonel uygulama için IH püskülüne tabancasına yüklenmiş şekilde.
Dokuma cam elyaf: Bükülmemiş cam elyaf demetlerinin kaba dokunmuş şekli.
Dokunmamış cam elyaf: Demet yönünde büyük kuvvet elde etmek için demetlerin birbirlerine paralel olarak dikilmiş şeklidir. Burada gösterilen dokunmamış cam elyaf örtü üzerine 90 derece açıyla ikinci bir katman dikilmiş olsaydı, sonuç aynı ağırlıktaki dokunmuş cam elyaftan her iki yönde daha kuvvetli, Çift eksenli (biaxial) bir cam elyaf örtü olurdu.
Fiberglass bez: Dokuma cam elyaftan daha ince dokunmuştur ve hafiftir. Profesyonel üreticiler bunu özel uygulamalarda ve nadiren gövdelerde kullanırlar. Bununla birlikte kendi başınıza yaptığınız tamirlerde keçe ve dokuma yerine keçe ve bez kullanırsanız daha kolay çalışır, iyi netice alırsınız.

Bir yanıt yazın

Translate »