Gezi tekneleri için ideal boy nedir? Bu soruyu özellikle yeni tekne alacaklar veya teknesini büyütmek isteyenler sorarlar. Aslında bu iş için de tek bir doğru olmamakla birlikte yazımızda paylaştığımız hesaplama yöntemleri konuyu daha iyi anlamanıza ve doğru bir seçim yapmanıza katkı sağlayabilir.
Gezi tekneleri doğal olarak her boyda üretilir ve sizin seçtiğiniz boy genellikle ne kadar büyük bir tekneye paranızın yettiğine ve kaç kişiyle kullanabileceğinize bağlıdır. Ancak tekne tasarımcılarının sıklıkla karşılaştıkları soru şudur: Denize elverişli olan ve yeterince konforlu bir yaşam mekânı ve rahatlık sağlayan bir tekne ne kadar küçük olabilir?
Cevap iki etmene bağlıdır: Bir, taşınacak kişi sayısı; iki, depolanacak malzeme ağırlığı. Genel kural olarak, bir gezi teknesinin asgari deplasmanını, mürettebatın, erzakların, emniyet yedeklerinin ve şahsi eşyaların toplam ağırlığını 7 ile çarparak bulabilirsiniz. Cevap size her iki tarafta %10 rüzgâr altına düşme payı verir. Tekne boyunun, en uzun okyanus geçişiniz için gerekli olan erzak ağırlığına bağlı olarak değişeceğine dikkat edin.
Bu kurala göre, aşağıdaki kılavuz size yardımcı olabilir.
• Mürettebat: Mürettebat sayısını 72 kg. ile çarpın
• Erzak: Kişi başına günlük 3 kg. kabul edin
• Su: Kişi başına günlük 4 kg. kabul edin
• Emniyet yedeği: Toplam erzak ve su ağırlığını 1,5 ile çarpın
• Şahsi eşyalar: Kişi başına günlük 2,3 kg. veya azami 55 kg. kabul edin; devamlı teknede yaşayanlar için azami 225-450 kg. daha uygun olacaktır.
Örneğin:
1. 42 gün ve iki kişi için su, erzak ve şahsi eşyalara göre asgari tekne deplasmanını bulalım.
2. Deplasman = (mürettebatın ağırlığı, erzaklar, su, emniyet yedeği ve şahsi eşyalar) x 7
3. Erzak temini arasındaki en uzun süre = 42 gün
4. Mürettebat sayısı = 2, mürettebat ağırlığı = 2 x 72 kg. = 144 kg.
5. Günlük erzak = 3 kg. x 2 kişi x 42 gün = 252 kg.
6. Su = 4 kg. x 2 kişi x 42 gün = 336 kg.
7. Emniyet yedeği = 252 kg. (erzak) + 336 kg (su) = 588 kg. x 1,5 = 882 kg.
8. Şahsi eşyalar = 55 kg. x 2 = 110 kg.
9. Mürettebatın, erzakın, suyun, emniyet yedeğinin ve şahsi eşyaların toplam ağırlığı = 144 kg. + 882 kg. + 110 kg. = 1.136 kg.
10. Deplasman = 1.136 kg. x 7 = 7.952 kg. (8 ton)
11. Deplasman Aralığı (%10 içinde) = 8-9 ton
Bu deplasman 9-12 metre arasında bir tekneye işaret eder. Bir Westsail 32’nin deplasmanı 9 ton, bir Nicholson 39’un 8 ton civarındadır. Birçok çift 7,5 metreden başlayan uzunluklarda daha küçük teknelerle gezmektedir; o da olur elbette ama o teknelerde yaşayanlar, bu formülün işaret ettiği makul konfordan da fedakârlık etmektedirler.
Okyanusları aşmaya yetecek kadar yakıtı taşıyabilecek pek az sayıda küçük motoryat vardır; öyle bir amaçla özel olarak imal edilmiş olanlar yukarıda yelkenli tekneler için verilmiş olan hesaba genellikle uyarlar. Örneğin bir uzun yol motoryatı olan Nordhavn 40, 3.500 litre yakıt taşır ve 8 knotta 1700 deniz mili erimi vardır. Okyanuslarda gezecek motoryatlar için pratik olarak asgari uzunluk yaklaşık 12 metredir; bununla beraber, 3 metrelik bir ek, onun denizciliği ve konforunda hoşa giden bir artış sağlar.
Amacınız açık denizlerde yapacağınız daha kısa seyirlerse, 12 metre civan pratik asgaridir. Bir yarı deplasman motoryatı olan Mainship 39, 8 knotluk gövde hızı ile bu iş için iyi bir örnektir. Bu ölçülerde bir tekne emniyetli yakıtı depolayabilecek; bir çift ve ara sıra gelen misafirleri için makul yaşam ve depolama alanı sağlayabilecektir.
Korunmalı sularda kıyı seyri için deniz şartlarına yeterli en küçük boy muhtemelen 10 metre civarıdır.