Dalgalar teknecileri büyüleyen şeylerdir; bunun iyi de bir nedeni vardır. Bize artık karada olmadığımızı, kuralların farklı olduğunu, yani ayağımızı denk almamızı birbiri peşi sıra gelip duran dalgalardan daha iyi hatırlatacak bir şey yoktur. Şöyle bir baktığımızda dalgaların hepsi birbirine benzerse de ayrıntılara dikkat edersek sonsuz sayıda farklılıklar görürüz.
2 knottan az rüzgârlar sakin sularda, rüzgârın kesilmesiyle kayboluverecek kıpırtılar oluşturur. Daha kuvvetli rüzgârlarsa, yer çekim dalgaları denen rüzgâr kesilse bile gelmeye devam eden dalgalar yaratırlar. Rüzgârın kuvveti hızının karesiyle orantılı olarak artığından, 20 knotluk bir rüzgâr, sulara 10 knotluk meltemden dört kat daha fazla enerji yükleyecektir. Dalgaların ulaşabilecekleri en son büyüklük, yalnızca rüzgârın hızına değil, onun yanında süresine ve engellenmeden esebildiği mesafeye de bağlıdır.
Fırtınaların yarattığı okyanus dalgaları, kendilerini yaratan fırtınalardan yüzlerce, hatta binlerce mil ötelere kadar yayılabilir, sonra da soluğan denen düzgün aralıklı uzun dalga dizilerine dönüşürler. Dalgalar ilerlese de, suları beraberinde taşımaz. Su molekülleri dalga geçerken dairesel bir yörüngede hareket eder, hareketin sonucunda da çıktıkları yere yakın başka bir yere gelip dururlar. Buna karşılık kırılan bir dalgada sular ileriye doğru dökülür, bu su hareketi nedeniyle kırılan dalgalar tekneciler için tehlike oluşturur. Bir dalga kararlı kalamayacağı kadar yükselip dikleştiğinde kırılır. Oran 1:7’dir. Yani yükseklik dalga boyunun 7 katı olduğunda dalga kırılır. Bu durum fırtınalar sulara, düzgün dalgalar haline gelerek dağıtamayacağı kadar çok enerji yüklediğinde ya da iki farklı dalga dizisi karşılaşıp sıra dışı dalgaların (“freak waves”) doğduğu yerlerde ortaya çıkar. Kıyılarda ve akıntılara (Gulf Stream ve diğer okyanus akıntılarında) karşı esen rüzgârlar, dik ve kısa kırılan dalgalar üretir. Suların sığlaştığı yerlerde suyun derinliği dalga boyuna yaklaşmaya başladığında dalga dibi hissetmeye başlar (Dalga boyu: iki tepe arasındaki mesafe). Dipteki sürtünme alttaki sulan yavaşlatacağından dalga gittikçe dikleşir. Derinlik dalga yüksekliğine eşit olunca da dalganın tepesi, tabanını geçer ve öne doğru dökülür.
Dalgalar ile ilgili Bazı Bilgiler
ByTekne Dergisi
Şub 12, 2015
